Artikel
Laurens Praalder (Schagen 6 september 1711-Utrecht 11 april 1793), ook wel geschreven als Lauwrens, Lauwerens Praalder of Praelder, was een wiskundige en daarnaast ook bouwmeester, cartograaf en leermeester in de navigatie.
Laurens was de jongste uit een gezin van negen kinderen. Zijn vader Gerrit Laurensz. Praalder, geboren in Hoorn, werd op 1 juli 1700 in Schagen ingeschreven als lidmaat van de Nederduits Hervormde Kerk (nu Hervormde Kerk). Hij trok vermoedelijk al in 1699 naar. Schagen, waar hij op 9 mei 1700 trouwde met Maartje Bartholomeuszd. de Vlieger uit de Molenstraat. Maartje was een dochter van Mies de Vlieger en Engeltje Willems. Het jong- getrouwde paar huurde een winkelpand aan het begin van de Laagzijde, zoals de straat aan de Noordzijde van de gracht genoemd werd voordat deze gedempt werd in 1875. Het was het derde huis vanaf de Markt.
Pieter van den Heuvel was de eigenaar en bezat hier nog twee huizen. Het echtpaar begon hier een uitdragerij, een handel dus in gebruikte artikelen zoals kleding en huisraad. Het gezin had het niet breed want voor de belasting werden zij in 1711 aangeslagen voor 2 schellingen, het op een na laagste niveau. Bij het overlijden van Maartje in 1736 en dat van Gerrit in 1746 ging het kennelijk financieel beter. Ze werden niet pro deo begraven, maar de nabestaanden werden voor 3 gulden aangeslagen voor de impost, de belasting op het begraven. Dit duidt op een zekere welstand. Na het overlijden van Gerrit werd de inboedel van de uitdragerij verkocht voor iets meer dan 1200 gulden. Voor die tijd een behoorlijk bedrag. De meeste boedelverkopen brachten minder op dan 100 gulden, wat een modaal jaarloon was. Laurens had dus wat te erven.
Schoolmeester
Laurens zal zijn eerste lessen hebben gehad aan de openbare school aan de Nieuwstraat, dus dicht bij huis. Waar hij zijn verdere opleiding heeft gehad is niet bekend. Hij had echter voldoende kennis in huis om in Zuidschermer aangesteld te worden als schoolmeester. Hier verdiepte hij zich in de wiskunde en werd daarin zo goed dat hij in 1751 een aanstelling kreeg aan het Zeemanscollege in Rotterdam. Zijn salaris werd voor een belangrijk deel betaald door de VOC. Hij raakte in de problemen toen de VOC in gebreke bleef zijn salaris te betalen en zag zich genoodzaakt uit te zien naar een andere betrekking. Gesteund door de burgemeester van Utrecht en een invloedrijke VOC-bestuurder werd hij aangesteld tot Lector in de Wiskunde bij de Fundatie Baronesse van Reede, Vrijvrouwe van Renswoude, met vestigingen in Utrecht, Delft en Den Haag. De oorspronkelijke doelstelling van de fundatie was het geven van onderwijs aan hoogbegaafde wezen. 
Een belangrijke leerlinge was de schrijfster en componiste Belle van Zuylen, afbeelding hierboven. Hij gaf haar thuis les omdat vrouwen in die tijd niet ingeschreven konden worden bij een universiteit. Zij was vol lof over haar leermeester.
Publicaties en andere activiteiten
Praalder publiceerde verschillende verhandelingen met de door hem zo geliefde wiskunde als onderwerp. Samen met mr. Johannes van Haeften werd het Konst-Genootschap binnen Utrecht opgericht, dat na enkele naamsveranderingen nu nog bestaat onder de naam Provinciaal Utrechts Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen. Hij werd lid van de Hollandse Maatschappij der Wetenschappen, was lid van het Wiskundig Genootschap en samen met van Haeften richtte hij in Utrecht een departement op van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, algemeen bekend onder naam ’t Nut. Op 18 april 1793 overleed hij in Renswoude en werd daar begraven. Bewonderaars gaven hem de eretitel De Nederlandse Euler. Leonard Euler (1707-1783) was een Zwitser die algemeen beschouwd wordt als de belangrijkste wiskundige van de 18e eeuw.
Overgenomen uit de Kakelepost van juni 2015
Klik op Bronnen voor meer info.
